Bir Doktorun İtirafları
AMAN DOKTOR!
“Modern tıp uygulamalarının yüzde doksanından fazlası yeryüzünden silinecek olsa sağlığımız derhal olumlu yönde etkilenecektir. Hastaneler savaş alanlarıdır, ilaçlarsa yararından çok zararı olan kimyasal maddeler. İkisinden de mümkün olduğunca uzak durun. Doktorunuza da güvenmeyin.” Dr. Robert S. Mendelsohn’ın gözüyle modern tıbba eleştirel bakmaya hazırsanız, ilerleyin.
Çiler İlhan
Robert S. Mendelsohn, (1926-1988) yıllarca çeşitli okullarda ve sağlık kuruluşlarında farklı görevler üstlenmiş Amerikalı ‘isyankar’ bir doktor. 1979’da yazmış olduğu, çarpıcı örnekler ve istatistiklerle dolu kitabı ‘Aykırı Bir Doktorun İtirafları’nın özeti şu: “Tıp, para kazanmak amacı güden bir endüstri dalıdır. Tedavi yöntemleri çoğu zaman hastalığın kendisinden daha zararlıdır. Pek çok gereksiz ameliyat ve ilaç alımı yapılmaktadır. Batının dışındaki bazı tıp sistemleri beslenme düzenini de işin içine katar ama modern tıbbın ‘besini’ ilaçlardır. Alelacele yapılan bir iğne, doktora da, eczacıya da, ilaç üreticisine de maddi bir ödül vermek demektir. Durum böyleyken olur da hasta olursanız, önce hastalığınız hakkında bilgi edinin. Doktorunuzun her dediğini sorgulamadan kabul etmeyin, araştırın, gerekirse başka doktorlara danışın ve sağduyunuzu kullanın. Doktor çizelgelerinde yer alan rakamlara ve semptomlara indirgeneceğiniz hastanelerden uzak durun.” Korkutucu. Ve dahası var. Yazara göre, okulların öncelikli amacı, gereğince sosyalleştirilmiş, yönetilebilen vatandaşlar yaratmak olduğundan tıp ulemasıyla devlet, ulusal düzeni koruyup devam ettirmek için güçlerini birleştirmiş durumda. Doktorlar Latince terimler kullanarak sadece kendilerinin anlayacağı kapalı bir dil yaratmakla kalmıyor, böylece kişiyi, kendi tedavisinde söz sahibi olmaktan da mahrum ediyor. Çoğunun hastasıyla konuşup açıklama yapmaktan kaçınmasının sebebi bilgiyi, dolayısıyla iktidarı paylaşmamak.
Biraz da rakamlardan gidelim: “Reçeteli ilaçlardan Valium ve barbitüratlar, ilaç suistimali nedeniyle meydana gelen ölümlerin yüzde yirmi üçlük kısmını oluşturmaktadır ki bu araştırma, doktorların reçetelere yazdıkları ilaçların yan etkileri nedeniyle her yıl ölen yirmi ila otuz bin civarındaki insanı hesaba katmamıştır. Yiyecek içecek artıklarından, kesilmiş kol- bacaklara, temizlik hizmetlerinde kullanılan zehirli çözücülerden radyoaktif atıklara her türden organik ve kimyasal atığın aynı yerde toplanıp aynı kişiler tarafından çöpe atıldığı hastanelerde enfeksiyona yakalanma ihtimaliniz yaklaşık yirmide birdir. Cerrahların, yaptıkları ameliyat sayısına bağlı olmaksızın sabit maaş aldıkları hastanelerde rahim alma ve bademcik ameliyatı oranının, cerraha ‘hizmet başına’ para ödeyen hastanelere göre üçte bir daha az olduğu görülmüştür.” Ürkütücü.
Peki önerisi var mı Mendelsohn’un bu, sevgi bahçesinden ziyade korku tüneline benzettiği tıp ormanında? Var; “Yeni doktor”. Kimdir Yeni Doktor? “Sağlıklı olmanın yolunun sevgi dolu bir ortamdan, doğru beslenme alışkanlıkları edinip egzersiz yapmaktan, işin ve eğlencenin dengeli birleşiminden oluşan anlamlı bir yaşam sürmekten geçtiğini bilen; hastayı, tek bir noktada birikmiş hastalık belirtisi yığını olarak görmek yerine, insanın bütününü hastalığın olası sebebi olarak gören; tıp eğitimi sayesinde değil, ona rağmen varolan doktor.” Tıp camiasında bu doktor prototipi pek tutulmamış olsa gerek ki 21. yüzyıl insanı çareyi otlara, kocakarı ilaçlarına, Uzakdoğu tedavilerine yeniden ilgi duymakta buldu.
Mendelsohn’un, yazımına ortak olduğu, önsöz yazdığı ona yakın tıp kitabının dışında kendisine ait iki kitabı daha var: Male Practice: How Doctors Manipulate Women ve How To Raise a Healthy Child In Spite of Your Doctor*. Papaza verdiği parayla günahlarından kurtulacağını zanneden ortaçağ insanı zihniyetine sığınmayıp sadece doktora para saymakla sağlıklı kalamayacağını anlamış olan, sağlığı, dolayısıyla yaşamı için tam sorumluluk almak isteyenlere kesinlikle, hemen önerilir bu kitap.
Dr. Robert S. Mendelsohn, Aykırı Bir Doktorun İtirafları, Çev. Betül Y. Arslancan (İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık, 2005)
*Kitapların Türkçe çevirileri yok. Başlıkları iptidai olarak, Erkek Egemenliği: Doktorlar Kadın Hastaları Nasıl Yönlendiriyor ve Doktorunuza Rağmen Sağlıklı Bir Çocuk Yetiştirmenin Yolları diye çevirebiliriz.
(Time Out İstanbul, Temmuz 2005)